Ogłoszenia Szczecin, Ogłoszenia Praca Szczecin

Leczenie chorób tarczycy - leki, leczenie radiojodem czy operacja?

Choroby tarczycy są dość często spotykane, szczególnie wśród kobiet. Gdy zostaną odpowiednio wcześnie zauważone i leczone – przeważnie nie mają groźnych następstw dla zdrowia pacjenta (wyjątkiem jest niestety rak gruczołu tarczowego). Ponieważ jednak tarczyca to gruczoł wydzielający do krwi hormony, zaburzenia jej funkcjonowania wpływają na ogólne samopoczucie pacjenta. Dlatego tak ważne jest, aby dość niecharakterystyczne objawy choroby skojarzyć z możliwą przyczyną i jak najszybciej rozpocząć leczenie.

Tarczyca to narząd, który ma za zadanie utrzymywać poziom wytwarzanych przez siebie hormonów w stanie fizjologicznej równowagi, tzw. eutyreozy. Zdarza się jednak, że poziom hormonów jest za niski lub, co gorsza, zbyt wysoki. Mówimy wtedy o niedoczynności lub nadczynności tarczycy.

Leczenie niedoczynności tarczycy

Niedoczynność polega na niedostatecznym wytwarzaniu hormonów przez tarczycę. Niezależnie od powodów tego schorzenia, leczenie polega na farmakologicznym uzupełnieniu niedoboru hormonów. Podaje się wtedy pacjentowi L-tyroksynę – substytut hormonu tarczycy. Chory musi jednak wiedzieć, że dość często zdarza się, iż tarczyca nie podejmuje na powrót swej funkcji. Oznacza to dla pacjenta konieczność przyjmowania substytucji hormonalnej do końca życia. Sytuacja taka ma miejsce szczególnie często, gdy niedoczynność tarczycy ma podłoże zapalne – choroba Hashimoto. Przyjmowanie leków do końca życia może też czekać chorych, u których wystąpiła niedoczynność jako powikłanie leczenia nadczynności tarczycy.
Leczenie niedoczynności L-tyroksyną zazwyczaj nie wymaga udziału endokrynologa i może być prowadzone przez lekarza pierwszego kontaktu. Ze specjalistą powinny być konsultowane głównie przypadki, gdy z różnych przyczyn nie udaje się ustalić stosownej dawki leku. W pozostałych sytuacjach w zupełności wystarcza wiedza lekarza rodzinnego, jeśli tylko pamięta on o podstawowych zasadach leczenia niedoczynności tarczycy. Bezwzględnie należy zachować ostrożność przy rozpoczynaniu terapii u osób z chorym układem krwionośnym – chorobą wieńcową, czy nieprawidłowym rytmem serca oraz u osób starszych z zaawansowaną niedoczynnością tarczycy. Należy także bezwzględnie pamiętać, aby zmienić dawkę leku w czasie ciąży, gdyż zwiększa się wtedy zapotrzebowanie organizmu na hormony tarczycy. Niewyrównana niedoczynność tarczycy u matki może spowodować zaburzenia w rozwoju umysłowym i fizycznym dziecka.
Ze względu na różnice w tolerancji leku, u każdego pacjenta należy systematycznie monitorować stężenie hormonów tarczycy we krwi. Badania takie przeprowadza się zwykle co 2 miesiące, aż do uzyskania wartości prawidłowych. Potem wystarczy kontrola co ok. 6 miesięcy.

Leczenie nadczynności tarczycy

Znacznie bardziej skomplikowane z punktu widzenia leczenia są przypadki nadczynności tarczycy. Dochodzi wtedy – z bardzo różnych przyczyn – do nadmiernego wydzielania hormonów przez tarczycę. Powoduje to bardzo uciążliwe, a czasem i groźne dla życia skutki ogólnoustrojowe. Wykrycie w badaniu podwyższonego poziomu hormonu tarczycy, oprócz próby zidentyfikowania przyczyny, jest wskazaniem do bezzwłocznego podjęcia leczenia. O ile jednak w przypadku niedoczynności sposób postępowania był w zasadzie jeden, o tyle sposobów leczenia nadczynności tarczycy jest kilka. Każdy z nich ma swoje wady, jak i zalety. Różna jest także skuteczność metody. Można zaproponować jeden z następujących kierunków działania: 1.Nie leczyć chorego przyczynowo, a jedynie objawowo. 2.Leczyć wyłącznie farmakologicznie. 3.Leczyć radiojodem, kurację poprzedzając podawaniem leków przeciwtarczycowych (tzw. tyreostatyków) lub bez nich. 4.Leczyć operacyjnie po wstępnej kuracji lekami przeciwtarczycowymi. Lekarz powinien rozważyć metodę leczenia indywidualnie dla każdego pacjenta. Decyzja musi zostać podjęta bezwzględnie po konsultacji z pacjentem, gdyż to on bierze współodpowiedzialność za ewentualne skutki uboczne kuracji.

Najmniej inwazyjnym rodzajem terapii nadczynności tarczycy jest leczenie farmakologiczne. W Polsce w tym celu stosuje się preparaty zawierające tiamazol albo propylotiouracyl, które hamują syntezę hormonów tarczycy. Tiamazol to lek mniej skuteczny, ale tańszy i łatwiejszy w przyjmowaniu (ma dłuższy czas działania, więc może być przyjmowany rzadziej). Leczenie tyreostatykami musi być prowadzone bardzo konsekwentnie, gdyż zbyt wczesne odstawienie leku lub przerwa w jego przyjmowaniu może spowodować nawrót choroby. Jest to terapia najbezpieczniejsza z dostępnych, ale i najmniej skuteczna. Jednakże „najbezpieczniejsza” nie oznacza „zupełnie bezpieczna”. Bardzo rzadko (u zaledwie 0,5% pacjentów) leczenie tyreostatykami może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia szpiku kostnego, co obniża skuteczność działania układu odpornościowego. Dlatego należy bezwzględnie poinformować pacjenta o konieczności zaprzestania przyjmowania leku w przypadku anginy, gorączki, czy innych objawów infekcji. Nie jest to jedyna potencjalna wada leczenia farmakologicznego. W podejmowaniu decyzji należy uwzględnić również długi czas leczenia (nawet 12 – 18 miesięcy), a co się z tym wiąże -konieczność wielu wizyt lekarskich i wysoki koszt terapii. Te czynniki mogą łatwo zniechęcić chorego do systematycznej kuracji.
Coraz popularniejszą metodą jest terapia radiojodem. W Stanach Zjednoczonych stosuje się ją najchętniej, jako leczenie pierwszego rzutu. Także w Europie zyskuje ona uznanie. Jest ona często stosowana ze względu na dużą skuteczność, łatwość wykonania oraz niski koszt zabiegu. Polega na napromienianiu tarczycy radioaktywnym izotopem jodu. Zabieg ten, w celu zwiększenia jego skuteczności, zwykle poprzedza się wstępnym okresem leczenia farmakologicznego. Ta metoda może stanowić pierwszy rzut leczenia nadczynności tarczycy, ale często zdaje też egzamin w przypadku, gdy zawiodły próby leczenia chirurgicznego, czy farmakologicznego. To jej kolejna przewaga. Niestety, terapia radiojodem nie jest też pozbawiona wad. Do tych należy głównie długi czas oczekiwania na poprawę – widoczny jest dopiero po ok. 1,5 - 3 miesiącach. Ponadto, dość często następuje przejście chorego w stan przewlekłej niedoczynności, co niekiedy wiąże się z koniecznością dożywotniego przyjmowania leków. Natomiast niekorzystny wpływ radiojodu na organizm (użycie radioaktywnego pierwiastka musi przecież budzić obawy) nie wydaje się być potwierdzony.
Innym popularnym sposobem postępowania w przypadku nadczynności tarczycy jest leczenie chirurgiczne. Może to być metoda skuteczna i dość bezpieczna, o ile zabieg zostanie przeprowadzony prawidłowo. Przede wszystkim, chory musi osiągnąć stan stabilnej równowagi hormonalnej (eutyreozy). Wtedy przekrwione wole, które jest objawem nadczynności zmniejsza się, ułatwiając tym samym działanie chirurgowi. Zabieg bowiem polega na całkowitym usunięciu wola. Należy też dodać, że chirurg musi być niezwykle doświadczony w przeprowadzaniu tego typu operacji, gdyż w jej przebiegu niezwykle łatwo jest o pomyłkę. Jako powikłania pooperacyjne mogą wystąpić przejściowe lub trwałe uszkodzenie głosu lub zaburzenia gospodarki wapniowej. Należy się także liczyć z możliwością powstania nieestetycznej blizny pooperacyjnej, często niezależnej od chirurga. Tutaj również należy mieć na uwadze możliwość przejścia w stan niedoczynności.

Wole obojętne

Znacznie częściej od nadczynności lub niedoczynności tarczycy spotykamy jej inną nieprawidłowość – wole obojętne. Polega ono na powiększeniu gruczołu bez zmian w wydzielaniu hormonów. Zazwyczaj przyczyną tego stanu jest niedobór jodu w pożywieniu. Leczenie polega na stosowaniu preparatów tyroksyny, często przez wiele miesięcy. Gdy wole jest duże i uciska inne narządy szyi, konieczna jest czasem operacja chirurgiczna. Taka sytuacja to jednak rzadkość.
Znacznie więcej problemów dostarcza natomiast lekarzom terapia raka tarczycy. Jest to na szczęście postać dość rzadka. Rozpoznanie stawia się po dokonaniu biopsji narządu poprzez nakłucie tarczycy igłą i pobranie wycinka. Najczęściej spotyka się nowotwory zróżnicowane, czyli mniej złośliwe. Ich rozrost przebiega stosunkowo wolno, w przeciwieństwie do raka niezróżnicowanego. Podstawową metodą leczenia jest tu doszczętne wycięcie narządu, ewentualnie wspomagane terapią radiojodem. Konieczne jest wtedy stosowanie preparatów tyroksyny.

źródło: PORADNIKMEDYCZNY.PL

Autor: Jakub Szaniawski